Khmer New Year ( 2016)
- Thread starter PkaLotus
- Start date
The Cambodian New Year is three day celebration to mark the end of the harvest and turn of the year, according to the Khmer lunar calendar. Every home is decorated in different colors and shrines are laden with food and other offerings to god. People usually visit Buddhist temples (pagodas). Many people in Cambodia suffer from problems of disease or poverty or other obstacles to an easy life. As in western New Year celebration the Khmer New Year is seen as a time to forget the past year's hardships and look forward to a more hopeful time. Houses are symbolically cleaned and offerings of food made to monks and religious institutions. The people also buy and wear new clothes for the festival.
On the Moha Sangkranday, as well as making offerings, people build small hills of sand around pagodas and banyan tree. In the following day people add to these sand mountains and invite monks to come and pray over them to appease the spirits of ancestors. On the morning of Virak Lerng Sak people ritually bathe the parents, grandparents in their home and statues of the Buddha at the pagodas. It is not uncommon for people to bathe the monks too, as part of the cleaning ritual. The traditional games are also played atVirak Lerng Sak. These include Teagn Proat, a game that is centuries old in Cambodia and which symbolizes the balance between good and evil in the universe. Many of the bas-relief carvings at Angkor Wat deal with the theme of opposite forces in equilibrium (look at the "Churning of the Ocean of Milk, it is a tug of war march between Good and Evil with the Hindu God Vishnu presiding over the point of balance).
Another game played at New Year is Bors-ang-kugn. The game is played with fruit of the Kugn tree (a dark, hard nut). Four piles of Kugn nuts are set in a square around a King. Teams usually consist of all men and all women, with the two genders throwing their Ang-kugn tree fruit at the opposing team's piles. It is common for a man to throw at the pile belonging to a woman, he finds attractive and vice versa. When the outer piles have been knuckle over the contestants concentrate on hitting the King. There is a painful prize awaiting the loser: the victors are permitted to hit their opponent's kneecap, Ang-kugn fruit in hand. The Cambodia New Year is also a time to perform traditional Khmer dances such as Rorm Vong, Rorm Kbach and nowadays some place they daces other mixing music style that to make tourists confuse.
I got this from web... credit to original post
Khmer version:
ថ្ងៃចូលឆ្នាំមកដល់
នៅប្រទេសកម្ពុជា ខែមេសាគឺ ជាខែដែលមានអាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំង រដូវប្រាំងក្ដៅហែង នៅប្រទេសស្វីស ខែមេសាគឺជាខែផ្លាស់ប្ដូរ នៃ រដូវរងាធ្លាក់ទឹកកក ចូលមកដល់រដូវផ្ការីក។ រុក្ខជាតិព្រៃព្រឹក្សាទាំងឡាយ ដែលស្ថិតនៅក្នុងរដូវរងាក្រៀមក្រោះខ្មៅក្រញង់ ហាក់កំពុងប្រឹង ប្រែងរៀបចំខ្លួន មកបង្ហាញពិភពលោកជាថ្មី ដោយចាប់ផ្ដើមរើមប្រែពណ៌ ពីខ្មៅៗ ទៅជាបៃតងស្រស់ លាស់ត្រួយខ្ចី និងមានផ្ការីកព្រោង ព្រាត លឿង ស ក្រហម ចំរុះពណ៌គ្នាគួរជាទីទស្សនាសប្បាយរីករាយក្រៃពេក។
រដូវក្ដៅហែង នៅកម្ពុជា ត្រូវនឹងរដូវផ្ការីកនៅប្រទេសស្វីសនេះ គឺជាសញ្ញាប្រាប់អោយដឹងថា «ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី» ប្រពៃណីខ្មែរ រំកិល ខ្លួនចូលមកដល់ហើយ។ ឆ្នាំចាស់ផ្លាស់ជំនួសឆ្នាំថ្មី អ្វីៗថ្មី គំនិតថ្មី ចិត្ដថ្មី ថ្មី!!...គឺអ្វីដែលល្អ ដែលបរិសុទ្ធគ្មានប្រលាក់ គ្មានមន្ទិលដោយប្រការ ណាមួយឡើយ។ «ចូលឆ្នាំថ្មី» ជនជាតិខ្មែរប្រុសស្រី គ្រប់ស្រទាប់ គ្រប់រូបមន្រ្ដី រាជការ កម្មករ កសិករ ទាំងស្ថិតនៅក្រៅ ឬក្នុងប្រទេស មិន ភ្លេចទេទំនៀមទំលាប់បុណ្យចូលឆ្នាំ ហើយ តែងតែនឹករំពៃគិតទុកជាមុនថា នឹងរៀបចំទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី អោយបានអធឹកអធម្មយ៉ាងណា? ដើម្បីអោយទទួលបាននូវជោគជ័យសេរីសួស្ដីក្នុងឆ្នាំថ្មីតទៅ។
ប្រពៃណីចូលឆ្នាំខែ្មរ
មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍ នៅលើពិភពលោក តែងនាំគ្នាប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ជាតិសាសន៍ខ្លួនរៀងៗខ្លួន។ គ្រាន់តែការប្រារព្ឋពីធីចូលឆ្នាំ មិនដូចគ្នាទេទាំងអស់នោះទេ ថ្ងៃចូលឆ្នាំសកល ត្រូវចំទី ៣១ ខែធ្នូ ម៉ោងសូន្យ ចូលឆ្នាំចិនច្រើនធ្លាក់ចំខែកុម្ភៈ ហើយចូលឆ្នាំខ្មែរយើង ជា រឿយៗតែងតែធ្លាក់ត្រូវថ្ងៃ ១៣ ឬ ១៤ ខែមេសា ហៅថា ថ្ងៃសង្ក្រាន្ដ។ សង្ក្រាន្ដមាន ៣ថ្ងៃ គឺ៖
នៅដើមនៃភទ្ទកប្បមាន សេដ្ឋីម្នាក់មានបុត្រមួយ ឈ្មោះធម្មបាលកុមារ ជាអ្នកមានចំណេះវិជ្ជាដ៏វិសេសរៀន ចេះចប់ត្រៃវេទតាំង ពីអាយុ បាន ៧ឆ្នាំ។ សេដ្ឋីបិតាបានសាង ប្រាសាទឲ្យនៅទៀបដើមជ្រៃមួយធំ នៅឆេ្នរទនេ្ល ដែលជាទីនៅនៃបក្សីទាំងឡាយ។ ធម្មបាលកុមារជាអាចារ្យ សំដែងមង្គល ផេ្សងៗដល់មនុស្សទាំងពួងផង ហើយថែមទាំងចេះស្ដាប់ភាសាបក្សី ទាំងពួងផង។
គ្រានោះមនុស្សលោករមែងរាប់អានព្រះមហាព្រហ្ម និង កុបិលមហាព្រហ្ម ១អង្គទៀត ដែលជាអ្នកសំដែងមង្គល ដល់មនុស្សទាំងពួង។ ពេលនោះកុបិលមហាព្រហ្ម បានជ្រាបព័ត៌មាន ក៏ចុះមកសួរបញ្ហា និងធម្មបាលកុមារ ៣ "ខ" ដោយសន្យាទុកថា បើដោះប្រស្នាបាននឹងកាត់ ក្បាលបូជា ធម្មបាលកុមារតែបើដោះមិនរួចនឹងកាត់ក្បាលធម្មបាលកុមារវិញ។
ធម្មបាលកុមារ សុំឲ្យពន្យារពេលចំនួន ៧ថៃ្ងសិន ដើម្បីគិតប្រស្នា។ លុះកន្លងទៅ ៦ថៃ្ងហើយក៏នៅតែគិតមិនឃើញ ដឹងខ្លួនថាព្រឹកនេះនឹង ត្រូវស្លាប់ ដោយអាជ្ញាកុបិលមហាព្រហ្មជាប្រាកដហើយ។ ដូចេ្នះ គួរតែរត់ទៅលាក់ខ្លួនពួនអាត្មាឲ្យស្លាប់ដោយ ខ្លួនឯងប្រសើរជាង ទើបចុះពី ប្រាសាទទៅដេកពួននៅក្រោមដើមត្នោតមួយគូ ដើមត្នោតនោះសត្វ ឥន្រី្ទញីឈ្មោល ធ្វើសំបុកអាស្រ័យនៅ វេលាយប់ឥន្រី្ទញី សួរឥន្រ្ទី ឈ្មោលថា ព្រឹកនេះយើងបានអាហារពីណាស៊ី? ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា យើងនឹងស៊ីសាច់ធម្មបាលកុមារ ដែលត្រូវកុបិលមហាព្រហ្មសំលាប់ ព្រោះដោះប្រស្នាមិនរួច។ ឥន្រី្ទញីសួរថា ប្រស្នានោះដូចមេ្តច ? ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា៖
ឥលូវបិតា ត្រូវកាត់ក្បាលបូជាធម្មបាលកុមារ តែបើដាក់ក្បាលនោះលើផែនដី ក៏នឹងកើតជាភ្លើងឆេះទាំងលោកធាតុ បើបោះទៅលើ អាកាស ភ្លៀងក៏រាំង បើចោលក្នុងមហាសមុទ្រ ទឹកក៏រីងស្ងួតហួតអស់ ដូចេ្នះសូមឲ្យកូនទាំង ៧នាក់ យកពានមកទទួលក្បាល ថាហើយ ក៏កាត់ក្បាលហុច ទៅឲ្យ នាងទុង្សាជាកូនច្បង នាងទុង្សាទើបយកពានទៅទទួលក្បាលបិតា ហើយហែប្រទក្សិណភំ្នព្រះសុមេរុ ៦០នាទី ហើយក៏ អញ្ជើញទៅប្រតិស្ឋានទុកនៅក្នុងគុហាគន្ធមាលី ភំ្នកៃលាស បូជាគឿ្រងទិព្វផេ្សងៗ ព្រះ វិស្សកម្មទេវបុត្រ ក៏និមិត្តរោងទព្វដ៏ ហើយ ដោយកែវ ៧ប្រការ ឈ្មោះថា "ភគវតីសភា" ឲ្យជាទីប្រជុំនៃទេវតាលុះដល់គំរប់ ១ឆ្នាំជា សង្រ្កាន្ត នាងទេពធីតាទាំង ៧ក៏ផ្លាស់វេនគ្នា មក អញ្ជើញ ក្បាលកុបិលមហាព្រហ្ម ចេញមកហែប្រទក្សិណ ភំ្នព្រះសុមេរុរាល់ៗឆ្នាំ ហើយត្រលប់ទៅស្ថានទេវលោកវិញ។
ដោយមានរឿងនិទានដូច្នេះហើយ ទើបប្រជាជនយើងតែនាំគ្នាប្រារព្វពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មជាប់ជាប្រពៃណី រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ថ្ងៃចូលឆ្នាំមកដល់
នៅប្រទេសកម្ពុជា ខែមេសាគឺ ជាខែដែលមានអាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំង រដូវប្រាំងក្ដៅហែង នៅប្រទេសស្វីស ខែមេសាគឺជាខែផ្លាស់ប្ដូរ នៃ រដូវរងាធ្លាក់ទឹកកក ចូលមកដល់រដូវផ្ការីក។ រុក្ខជាតិព្រៃព្រឹក្សាទាំងឡាយ ដែលស្ថិតនៅក្នុងរដូវរងាក្រៀមក្រោះខ្មៅក្រញង់ ហាក់កំពុងប្រឹង ប្រែងរៀបចំខ្លួន មកបង្ហាញពិភពលោកជាថ្មី ដោយចាប់ផ្ដើមរើមប្រែពណ៌ ពីខ្មៅៗ ទៅជាបៃតងស្រស់ លាស់ត្រួយខ្ចី និងមានផ្ការីកព្រោង ព្រាត លឿង ស ក្រហម ចំរុះពណ៌គ្នាគួរជាទីទស្សនាសប្បាយរីករាយក្រៃពេក។
រដូវក្ដៅហែង នៅកម្ពុជា ត្រូវនឹងរដូវផ្ការីកនៅប្រទេសស្វីសនេះ គឺជាសញ្ញាប្រាប់អោយដឹងថា «ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី» ប្រពៃណីខ្មែរ រំកិល ខ្លួនចូលមកដល់ហើយ។ ឆ្នាំចាស់ផ្លាស់ជំនួសឆ្នាំថ្មី អ្វីៗថ្មី គំនិតថ្មី ចិត្ដថ្មី ថ្មី!!...គឺអ្វីដែលល្អ ដែលបរិសុទ្ធគ្មានប្រលាក់ គ្មានមន្ទិលដោយប្រការ ណាមួយឡើយ។ «ចូលឆ្នាំថ្មី» ជនជាតិខ្មែរប្រុសស្រី គ្រប់ស្រទាប់ គ្រប់រូបមន្រ្ដី រាជការ កម្មករ កសិករ ទាំងស្ថិតនៅក្រៅ ឬក្នុងប្រទេស មិន ភ្លេចទេទំនៀមទំលាប់បុណ្យចូលឆ្នាំ ហើយ តែងតែនឹករំពៃគិតទុកជាមុនថា នឹងរៀបចំទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី អោយបានអធឹកអធម្មយ៉ាងណា? ដើម្បីអោយទទួលបាននូវជោគជ័យសេរីសួស្ដីក្នុងឆ្នាំថ្មីតទៅ។
មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍ នៅលើពិភពលោក តែងនាំគ្នាប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ជាតិសាសន៍ខ្លួនរៀងៗខ្លួន។ គ្រាន់តែការប្រារព្ឋពីធីចូលឆ្នាំ មិនដូចគ្នាទេទាំងអស់នោះទេ ថ្ងៃចូលឆ្នាំសកល ត្រូវចំទី ៣១ ខែធ្នូ ម៉ោងសូន្យ ចូលឆ្នាំចិនច្រើនធ្លាក់ចំខែកុម្ភៈ ហើយចូលឆ្នាំខ្មែរយើង ជា រឿយៗតែងតែធ្លាក់ត្រូវថ្ងៃ ១៣ ឬ ១៤ ខែមេសា ហៅថា ថ្ងៃសង្ក្រាន្ដ។ សង្ក្រាន្ដមាន ៣ថ្ងៃ គឺ៖
- ថ្ងៃទី១ ជាថ្ងៃចូលឆ្នាំ
- ថ្ងៃទី២ ជាថ្ងៃកណ្ដាល ថ្ងៃខ្វាក់ ហៅថាថ្ងៃ វនបត
- ថ្ងៃទី៣ ជាថ្ងៃឡើងស័ក។
នៅដើមនៃភទ្ទកប្បមាន សេដ្ឋីម្នាក់មានបុត្រមួយ ឈ្មោះធម្មបាលកុមារ ជាអ្នកមានចំណេះវិជ្ជាដ៏វិសេសរៀន ចេះចប់ត្រៃវេទតាំង ពីអាយុ បាន ៧ឆ្នាំ។ សេដ្ឋីបិតាបានសាង ប្រាសាទឲ្យនៅទៀបដើមជ្រៃមួយធំ នៅឆេ្នរទនេ្ល ដែលជាទីនៅនៃបក្សីទាំងឡាយ។ ធម្មបាលកុមារជាអាចារ្យ សំដែងមង្គល ផេ្សងៗដល់មនុស្សទាំងពួងផង ហើយថែមទាំងចេះស្ដាប់ភាសាបក្សី ទាំងពួងផង។
គ្រានោះមនុស្សលោករមែងរាប់អានព្រះមហាព្រហ្ម និង កុបិលមហាព្រហ្ម ១អង្គទៀត ដែលជាអ្នកសំដែងមង្គល ដល់មនុស្សទាំងពួង។ ពេលនោះកុបិលមហាព្រហ្ម បានជ្រាបព័ត៌មាន ក៏ចុះមកសួរបញ្ហា និងធម្មបាលកុមារ ៣ "ខ" ដោយសន្យាទុកថា បើដោះប្រស្នាបាននឹងកាត់ ក្បាលបូជា ធម្មបាលកុមារតែបើដោះមិនរួចនឹងកាត់ក្បាលធម្មបាលកុមារវិញ។
ធម្មបាលកុមារ សុំឲ្យពន្យារពេលចំនួន ៧ថៃ្ងសិន ដើម្បីគិតប្រស្នា។ លុះកន្លងទៅ ៦ថៃ្ងហើយក៏នៅតែគិតមិនឃើញ ដឹងខ្លួនថាព្រឹកនេះនឹង ត្រូវស្លាប់ ដោយអាជ្ញាកុបិលមហាព្រហ្មជាប្រាកដហើយ។ ដូចេ្នះ គួរតែរត់ទៅលាក់ខ្លួនពួនអាត្មាឲ្យស្លាប់ដោយ ខ្លួនឯងប្រសើរជាង ទើបចុះពី ប្រាសាទទៅដេកពួននៅក្រោមដើមត្នោតមួយគូ ដើមត្នោតនោះសត្វ ឥន្រី្ទញីឈ្មោល ធ្វើសំបុកអាស្រ័យនៅ វេលាយប់ឥន្រី្ទញី សួរឥន្រ្ទី ឈ្មោលថា ព្រឹកនេះយើងបានអាហារពីណាស៊ី? ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា យើងនឹងស៊ីសាច់ធម្មបាលកុមារ ដែលត្រូវកុបិលមហាព្រហ្មសំលាប់ ព្រោះដោះប្រស្នាមិនរួច។ ឥន្រី្ទញីសួរថា ប្រស្នានោះដូចមេ្តច ? ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា៖
- ខទី១ វេលាព្រឹកសិរីសួសី្តស្ថិតនៅទីណា ? ត្រូវឆ្លើយថា នៅមុខ ហេតុនេះទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលប់មុខ
- ខទី២ សួរថា ថៃ្ងត្រង់សិរីស្ថិតនៅត្រង់ណា ? ត្រូវឆ្លើយថា នៅទ្រូង ហេតុនោះទើបមនុស្សត្រូវយកទឹកលាងទ្រូង
- ខទី៣ សួរថា វេលាល្ងាចសិរីស្ថិតនៅទីណា ? ត្រូវឆ្លើយថា នៅជើងហេតុនេះ ទើប មនុស្ស ទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលាងជើង។
ឥលូវបិតា ត្រូវកាត់ក្បាលបូជាធម្មបាលកុមារ តែបើដាក់ក្បាលនោះលើផែនដី ក៏នឹងកើតជាភ្លើងឆេះទាំងលោកធាតុ បើបោះទៅលើ អាកាស ភ្លៀងក៏រាំង បើចោលក្នុងមហាសមុទ្រ ទឹកក៏រីងស្ងួតហួតអស់ ដូចេ្នះសូមឲ្យកូនទាំង ៧នាក់ យកពានមកទទួលក្បាល ថាហើយ ក៏កាត់ក្បាលហុច ទៅឲ្យ នាងទុង្សាជាកូនច្បង នាងទុង្សាទើបយកពានទៅទទួលក្បាលបិតា ហើយហែប្រទក្សិណភំ្នព្រះសុមេរុ ៦០នាទី ហើយក៏ អញ្ជើញទៅប្រតិស្ឋានទុកនៅក្នុងគុហាគន្ធមាលី ភំ្នកៃលាស បូជាគឿ្រងទិព្វផេ្សងៗ ព្រះ វិស្សកម្មទេវបុត្រ ក៏និមិត្តរោងទព្វដ៏ ហើយ ដោយកែវ ៧ប្រការ ឈ្មោះថា "ភគវតីសភា" ឲ្យជាទីប្រជុំនៃទេវតាលុះដល់គំរប់ ១ឆ្នាំជា សង្រ្កាន្ត នាងទេពធីតាទាំង ៧ក៏ផ្លាស់វេនគ្នា មក អញ្ជើញ ក្បាលកុបិលមហាព្រហ្ម ចេញមកហែប្រទក្សិណ ភំ្នព្រះសុមេរុរាល់ៗឆ្នាំ ហើយត្រលប់ទៅស្ថានទេវលោកវិញ។
ដោយមានរឿងនិទានដូច្នេះហើយ ទើបប្រជាជនយើងតែនាំគ្នាប្រារព្វពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មជាប់ជាប្រពៃណី រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
